martedì 28 ottobre 2014

FAUST
Per Johann Wolfgang von Goethe                   
Traduction in Interlingua per Francesco Galizia

Faust es un poema dramatic del 1808  scripte ab Johann Wolfgang von Goethe (Frankfurt am Mein, 28 augusto 1749 – Weimar, 22 martio 1832). Es le obra plus famose scripte ab Goethe e un del plus importante obras del litteratura europee e mundial. Le obra on inspira al figura del Doctor Faust del tradition litterari europee.  In le su poema, Goethe  narra del pacto inter Faust e Mephistopheles, un diabolo,  le lor viage al discoperta del placer e del beltates del mundo, e on conclude con le redemption de Faust.  Altere obras famose de Goethe son: le drama historic Gotz von Berlichingen (1773),  le romance epistolari Le dolores del juvene Werther (1774)  e le Viage in Italia.
Redaction del Obra:  Johann Wolfgang von Goethe laborava al su Faust per sexanta annos (1772 – 1831), construente un obra monumental que consacra le su autor como le maxime scriptor de lingua german e imprimente le su personage  in le imaginari collective como symbolo del anima moderne.

Le obra esseva scripte in tres momentos successive:
       le Urfaust, scripte inter le1773 e le 1775,  influentiate del representation del Doctor Faustus per Christopher  Marlowe,  qui le juvene Goethe habeva vidite al theatro del marionettes.   Le Urfaust appertine culturalmente al currente litterari german del  Sturm und Drang et esseva publicate,  in le 1790  sub le nomine de "Faust. Ein Fragment".
       Plus tarde (1808) publicava un continuation, que face parte del currente litterari del classicismo,  "Faust. Erster Teil" (Faust. Prime parte): a illo es adjungite le Prologo in celo e son apportate modification significative al Urfaust.  Assì Mephistopheles appare a Faust promittente le de facer le vivir un instante de placer  tal  ab facer le desiderar que cello instante  non passara jammais,  in cambio haberea  habite le su anima. Faust es secur de sé: tal es le su desiro de placer, action e cognoscentia, qui es convinte que nihil al mundo lo satiarà tanto de facer le desiderar de firmar cello instante. Mephistopheles  le face cognoscer le juvene Margarete  - dicte Gretchen (Greta) - la qual on inamora de Faust desperatemente, sin saper que le impulso (in german Streben),  que inspira  Faust es solmente le dominio del materia e le recerca del placer.  Le sorte de Margarete e del su famlia serà tragic.
       In Faust. Zweiter Teil (Faust. Secunde parte, 1832) le scena on allarga  pro celebrar le union  inter litteratura classicistic e mundo classic: Faust seduce e veni seducite ab Helena de Troia.
Le obra habeva un successo extraordinari gratias anque al plen comprension ab parte del autor del anima moderne, extense a  ideales sempre plus elevate e le drama deveni un compendio non sol del saper philosophic ma anque del ideales politic, moral et esthetic.
Historia:  Prologo in celo:  Tres archangelos  les admira   le obra del Creator, «abysmal» como le su Mente, durante que  Mephistopheles (un diabolo) le critica in le vider que le homine on tormenta usante le «lumine celeste»,  id es le ration,  «solmente per esser plus bestia de cata bestia». Mephistopheles  vole facer un sponsion con  Deo, que resulterà a portar al perdition Faust le integre medico-theologo;  ma Deo non accepta le sponsion,  ma le dà  le permisso de  tormentar Faust, assì que le doctor non sia  jammais inducite a  reposar se o arrender se: «usque vive sur le terra, isto non te serà prohibite; erra le homine usque ille cerca», pois que solmente  fallente  ille se approxima al veritate. Deo sape qui Faust es un homine bon et es plen de fiducia qui ille on salvarà comocunque.
Prime parte:  Nonobstante le su  eminentia scientific,  le doctor Johannes  Faust es enoiate e deludite del vita e del fin human: depost  haber studiate philosophia, alchimia, derecto, medicina, theologia, que le consenti solmente de finger se sapiente, es convincite de saper quanto antea, e que in fundo «nihil a nos es date a saper». Pro iste ille se es «date al magia»,  in le sperantia que qualque spirito lo adjuta a penetrar le secretos del Natura.  Percipente  in un libro le signo del macrocosmo, que symbolisa  le totalitate del creation, se inebria de un tal vision,  subito tamen removite  tractante se solo de uno «scenario». Revolvente  le paginas del libro on incontra  alora  le designo del spirito elementar del terra,  fortia immanente del Natura que «texe le veste vivente de Deo»;  prendite ab inspiration lo invoca, ma non pote  resister al su  vista.  Entra  le su assistente Wagner, plen de fiduca in le progresso human del cognoscientia,  Faust, inter se mesme, deride le su illusion, que basta transmitter le parola scripte per elevar sempre plus in alto le saper human: si un parte del homine vole sublevar se del pulvere,  le altere on attacca  al mundo in un desiro ardente de amor: «duo animas los vive in le mi pectore».  Le su obscur pensatas face incitar  Faust a «gyrar le spatulas al dulce sol del terra» e ad invenenar se. Durante que porta al labios le cuppa del veneno,  tamen, audi un sono de campanas e de choros  religiose que los annuncia le die de Pascha,  isto le face retornar al mente le su infantia quando prestava le servicio religiose in ecclesia,  alora  ille non pensa plus al suicidio. Il  ha breve dialogos de personages de omne etate e classe social, depingite ab Goethe con magistral realismo, les describe le ambiente historic. Faust  recipe  elogios ab illes,  et es  regratiate  pro esser se  plus vices prodigate insimul a su patre in le cura del epidemias,  ma ille confida a Wagner de non meritar lo perque in realitate  «con potiones  infernal  nos afligeva  iste valles  assatis plus del peste».  Descendite  le nocte, depost que un can nigre lo ha sequite usque a intra le studio,  Faust al recerca de un inspiration aperi le Nove Testamento e  ibi lege le prologo de Johannes:  «in principio era le Verbo». Cercante de traducer lo in maniera  plus conforme,  intue que le Principio del  realitate  non sia propriemente le «parola»,  ni le «pensata», ni le «fortia»,  ma le «acto»:  le action in le su facer se dynamic.  Le can disturba  totevia le su meditation,  grunnente  e inflate se  in maniera  innatural. Faust  adressa contra de illo le conjuration  del quatro elementales  (Salamander, Ondina,  Silphides e Coboldo) que non da  totevia alicun effecto proque  le animal non es dominate ab un elemental ma ab uno spirito infernal. Explodente compare alora le diabolo  Mephistopheles, in veste de «clerico vagante». On presenta como lo «spirito que denega»,  que destrue e non tolera  le nascentia e le vita.  Faust cerca de  retener lo,  ille tamen  volerea vader  per  retornar  pois,  ma non  pote exir proque sur le ostio de casa es traciate  le pentagramma,  id es  le Stella de David  symbolo de Christo.  Un mus es inducite a  roder lo, e Mephistopheles pote vader  via.  Ma pois retorna, e propone a Faust de facer le «experimentar le legieressa e libertate del vita».  Faust in un prime momento face  resistentia, maledicente le peso del vita human,  con le su cargas de sonios, de amor,  fide, sperantia e supertoto patientia, que los adula le anima.  De fronte al insistentia de Mephistopheles, totevia, accepta de stringer un pacto: le diabolo servirà  ille con le su poteres magic per un determinate  periodo,  al fin del qual  tamen,  solo se ille gauderà al puncto tal que «dicera al  instante: tu es  assì belle! firmate!» le diabolo prenderà le anima de Faust,  qui serà damnate in eterne. Ma a ille, del resto, del altere mundo interessa ben poco,  un vice abandonate  iste mundo ab cuje solmente surge tote le su joias. Mephistopheles, conscie que si necun joia satisfacera  Faust  iste continuarea  comocunque a damnar se,  le face alora signar le pacto con le sanguine,  e invita  ille a gauder finalmente del  joia de viver, e de cessar de ingrisir se  in le su pensatas perque «qui face philosophia es como un animal que un diaboletto  maligne  face gyrar in modo rotunde sur un campo desiccate, durante que circum il ha  belle pasturas  verdeante». Facente se  burlas del cultura academic,  implicate in rigide formalismos, Mephistopheles travestite se  ab  Faust  pro reciper  uno studente embarassate  venite al studio del doctor a peter consilio sur qual facultate universitari seliger. Plus que a «sudar pro le scientia», lo invita a prender le instante, e ad  apprender «a tractar le feminas:  le lor eterne ohi e ahi, que los non termina jammais,  las on cura tote ab un unic puncto».  Le diabolo on congeda  ab  ille, scribente le un dedication: «Eritis sicut Deus, scientes bonum et malum».  Le prime etappa del nove vita que Mephistopheles ha promisse de facer gauder a Faust, es un taverna de Lipsia (Leipzig),  le cellario de Auerbach, ubi quatro bibitores, ancian matriculas universitari,  face un festa  in le ebrietate del vino. Faust  tamen assiste enoiate al scena,  Mephistopheles on prende joco de illes  facente surger magicamente del vino, que pois quando cade a terra prende foco. Vadite via  a cavallo de un botte,  Mephistopheles conduce  Faust in le caverna de una  maga,  a cuje ordina que veni subministrate a Faust un filtro per facer lo rejuvenescer.  In le preparar lo,  la  maga declama le rimas del numeros: «Debe capir!  Ab Uno tu face Dece, le Duo lassa lo vader,  le Tres prende lo subito, assì tu es ric. Le Quatro lassa lo perder!  Pois con le Cinque e le Sex, dice le maga, face Septe e Octo, que assì es perfecte. Le Novem es Uno, le Dece es necuno. E  iste son le rimas del magas». Le potion veni inde facite biber a Faust,  le cuje attention es adressate tamen a un imagine de domina reflexe ab un speculo.  Faust, devenite un juvene cavallero, se servi del pacto con Mephistopheles per seducer un puera  belle e innocente,  Margarete, de cuje se es  infatuate al prime reguardo.  Mephistopheles  nonobstante qui non ha alicun poter sur de illa, essente «un creatura tote innocentia» qui es  ite a confessar se  pro peccatos de nihil, le diabolo cerca de accontentar Faust, recurrente ad expedientes de astutia.  Per prime cosa face introducer ille in casa de Margarete qui es  exite. Respirante le senso de ordine, pace e felicitate emanate del su camera de lecto,  Faust qui era impatiente de «gauder subito» on senti «disfacer se  in un sonio de amor». Poco ante qui illa  retorna, Mephistopheles claude in le armario un scrinio plen de joieles preciose,  qui Faust le habeva petite como dono per Margarete,  inde ambes  vade via. Depost  esser se disvestite cantante le cantion del Rege de Thule,  historia de un amor infelice,  Margarete discoperi con stupor lo scrinio in le armario. Pois  Mephistopheles deveni furiose dicente que le joieles son vadite in le manos de un prestre, a cuje los ha donate le matre de Margarete,  Faust alora le pete del  alteres.  Mephistopheles secundo un plano ideate ab Faust,  on reca ab le vicina de casa de Margarete, de nomine Martha, qui on lamenta per esser state abandonate ab le marito,  disparite ab diverse annos. Mephistopheles  ibi trova anque Margarete, qui es incredule per haber trovate de novo in le su armario del joieles ancora plus belle del precedentes. Simulante se un estraniero, Mephistopheles  reporta a Martha del notitias inventate sur le su marito, le senior Schwerdtlein, dicente qui es morite et es stato sepulte a Padova vicin al ecclesia de Sancte Antonio. Prendente se joco de illa, adjunge qui le marito, habente dilapidate  le su fortuna in gyro per le Italia,  non le ha lassate nihil, exepte le requesta de «facer cantar per ille tres-cento missas». Pois que  Martha le pete un documento que attesta le su morte, Mephistopheles promitte de retornar celle mesme vespere con un teste «assatis distincte» in grado de deponer ante al judice. Mephistopheles pensa clarmente a Faust, qui totevia, mittite al currente de isto poco depost, on oppone in un prime momento al idea de testimoniar le falso.  Ma es constrigite tamen  a ceder quando Mephistopheles  le recorda que non esserea le prime vice qui mentirea, demandante le si non fraudara  al mesme  modo anque Greta,  id es  Margarete, «jurante le un amor sin fin».  Assì celle vespere,  in jardin,  Faust on retrova a promenar al bracio de Greta,  la qual levante le petalos de un margarita exclama «me ama!», al que  ille le jura un amor sin fin. Mephistopheles  in vice tene ingagiate Martha fingente de non capir le su approche amorose. Plus tarde Margarete, remanite sol,  on domanda cosa  Faust on trova in illa, essente solmente «una povre ignorante».  Per le su relation secrete con Faust,  le vita de Margarete essera destruite:  illa e le su familia es dishonorate,  le fratre perdera le vita in un duello con Mephistopheles,  le matre moriva pro le dolor.  Solmente  in puncto de morte Margarete obtenerà le redention e le salvation eterne.
Secunde parte:  Concludite  le su experientia amorose,  Faust on verte al "grande mundo" del corte imperial, ubi experimenta  le sedution del poter, del ricchessa e del gloria terren. Toto  isto tamen non lo satisface ancora.  Faust seduce e veni seducite ab Helena de Troia,  il ha un filio, Euphorion (in le mytho,  filio de Helena et  Achilles), destinate, totevia, a morir juvene.  Pois,  prendite ab nostalgia e regrettante (repensa a Margarete, Helena et Euphorion) Faust prende demora in un ferma costari, applicante se  per bonificar le zona.  Es multe vetule ora,  e le Angustia (un diabolo que personifica le depression),  lo tenta continuemente, e per facer le cader  in le discoragiamento lo priva del vista.  Ma Faust non se abatte non mesmo in le cecitate. Imaginante un futuro rosee ubi un populo laboriose e libere haberea realisate grande obras  pro le proprie felicitate,  Faust affirma que, si esserea  vivite tanto de vider lo,  haberea desiderate que celle instante on  firmarea:
«Poterea dicer a celle instante: firmate dunque, tu es  assì belle! Non poterà jammais le tracia del mi dies terren, per le verter de eones  disparer. Presentiente in me celle felicitate tanto grande,ora gaude le instante mie plus alte.»
(Faust, subito ante de morir)
Mephistopheles non comprende, e crede que Faust sta realmente a  peter a celle instante de firmar se. Pro isto,  face morir Faust, convincite de haber vincite le sponsion. Vidente como le ardor de Faust sia stato vincite in fin ab le tempore («es passate!»), exclama:«Passato! que parola stupide. Passato e nihil son le mesme  cosa! A que pro dunque le eterne crear? Per facer disparer le creato in le nihil. Que senso ha celle que es passate? Como si illo non esserea  jammais existite,  totevia  gyra in circulo, como si esserea qualcosa.  Ma io prefere le Vacue eterne.»  Mephistopheles  exige le anima de Faust, qui totevia  ascende  al celo pro le su ingagiar se  a favor del ben e del societate. Al  final, un angelo explica le motivo per le qual  Faust es state salvate: le su continue aspiration al infinite.  Faust  veni  inde salvate per gratia de Deo, gratias al su constante recerca,  in combination con le memoria de Margarete con Deo, in le forma del Eterne Feminin